Рәхмәт сиңа, язмыш

Менә бу урынга җиткәч,яңадан да :тагын нигә шулай инде?дигән сорау туар.Чөнки,гомер буе бер кешегә авыр сүз әйтмәгән, һәр кешенең гозерен тыңлаган Мулланур абзыйның иңнәренә кабат күтәрә алмаслык авыр сынау иңә.Галияне тәрбияләве өчен Аллахтан рәхмәт алып, сөенеп яшисе генә бит инде, югыйсә.Ә юк.Бу юлы килгән кайгы, аны бәреп ега да инде.
Иртә белән парлап чәй әчеп алгач, Илсөяре:- кара әле, Мулланур.Әллә нигә хәлем китте, бераз ятыйм әле,дигән җирдән мәңгелеккә күзләрен йома.Вакытында килеп җиткән ашыгыч ярдәм машинасы да берни әшли алмый.Обширный инфарк,дигән диагноз куеп, үлгән дигән язу тоттыра да,улатып китеп тә бара.
Белмим, бу вакытта аның үзен ничек йөрәге тотмагандыр.Әллә, әнә шул алган рәхмәтләре ярдәм итте микән,Мулланур абзый хатынын зурлап җирләргә үзендә көч таба.Ә аннары, елау ,күз яшьләре,сыкранулар белән кайгылы көннәр сузыла.Ул елны хәттә, бу кайгыларга табигать үзе түзми, ачы күз яшьләре булып,көн-төн яңгыр ява.Көзге көннәргә бөтенләй хас булмаганча, дөбер-шатыр күк күкри,яшен камчылары күкне яра.Күп колхозлар игеннәрне чак көчкә җыеп ала алсалар да, яртышар басу бәрәңгеләре өшеп бетә,чөнки көчле яңгырлардан соң, көннәр кисәк суытып, беренче кар да төшә.
Әнә шул беренче карлар, Мулланур абзыйның башына кунып, чәчләренә тоташ көмеш сибәләр. Яраткан Илсөярен,улларын ,Галиясен сагынып, ашаудан эчүдән кала ир.Төннәр буе елап,уйланып чыгып, хәтере чуала башлый.
Әле ярый, Аллах рәхмәте белән,кызы кайтып, дөньяга бераз күзләрен ача,яшәргә көч бирә.
Әти, әтием, дип, Мулланурны кочаклап озак елый Галия.Әйдә, минем белән китик, Аслан да чакырып калды,ди ул, әтисенең яшьле яңакларын сөртеп.Илшат өйгә кайткач, кире авылга кайтырсың.Әтии..
Ләкин, Мулланур гына юк,дип кырт кисә.Рәхмәт ,кызым,ди ул, бераз тынычланып.Абыең кайтса, ялгыз өйгә кайтыр бит.Менә ул кайткач, Аллах теләсә, барыбыз бергә җыелып килербез.Аннары, балам, мин алай дөм ялгыз түгел.Күршеләрем бар,Гүзәл дә килгәли Аллахка шөкер.Минем өчен кайгырма, рәхмәт Галия.
Шулай итеп, Галия берәр атна торып,ике әнисенең каберләрен зыярәт кылып китеп бара.Балам кечкенә шул әле,әти, кайтмыйча булмый,дип Мулланурны кочаклый кыз.Минем белән китсәк,болай кайгырмас идем,әти.Хәзер синең өчен борчылам инде.
Юк,балам,юк.Бер дә борчылма, бар да яхшы булыр.Синең кебек кызым булганда, акыллы улым исән сау булганда бирешмим әле мин.Сезнең өчен яшим мин хәзер.Бу яшьтән тормыштан ваз кичсәң нәрсә була ди инде ул,Кызым?
Мулланур шулай дип калса да, Галиясе китүгә хәтере бөтенләй начарлана башлый.Куйган әйберен таба алмый азаплана.Сарайга фәлән чыкса,нигә чыкканын оныта.
Вакыт дәвалый, дисәләр дә, мондый очракларда бу гыйбарә бәлки,дөреслеккә бик үк туры да килеп бетмидер.Чөнки,Мулланурның кадерлеләрен сагыну көче көннәр узган саен арта гына бара.Яшьтән яратып гомер иткән Илсөярен, улларын уйлап,таңнар атканчы күз дә йоммаган төннәре күбәя генә аның.
Ләкин,ни генә булса да, Аллах тагәлә гомер бүләк иткән икән,матур гына яшәргә, авырлыкларны җиңәргә өйрәнергә кирәктер ул. Чөнки болыт артыннан барыбер ялт итеп кояш чыга,кара төн пардәләрен ертып, алсу таңнар ата.Мулланур да,Галия өчен сөенеп, тиздән улы Илшатны күрү өмете белән көннәрне уздыра.
Әнә шулай итеп ,дөнья тәгәрмәче алга тәгәри.Әкренләп көннәр суытып,ап ак карлары белән кыш та килеп җитә.Тәңкә карлар ява,капка төбендә үскән миләштә миләш кошлары чүпләнә.Шушы аклыкка сөенеп, Мулланур абзый да улына хатлар яза, кар ерып хатыны янына зиратка баргалый.Кышкы эшләр белән,кайгылары да әз генә булса да онытылып тора.Утын ярасы, ташыйсы дигәндәй.Аннары әле авылга газ да кермәгән, утын ягып өйне җылытасы.
Менә бу иртәдә дә, Мулланур абзый миченә каен утыны тутырып, ут төртте дә, җомгага хәтле барып кайтыйм әле,дип зиратка юл алды. Үзенә күрә мич капкачына тимер терәү куйды.Зиратлары да әллә ни ерак түгел,күренеп кенә тора.
Ләкин,янган мичне күзәтүсез калдырырга ярамый шул ул.Ут бит :бер генә уйнап керим әле,дип сорар ди.Менә бу юлы ,күрәчәккә бер сылтау булып,яна яна ишелеп төшкән утын пүләне мичтәге терәүне этеп, агач идәнгә килеп төшә дә,озак та тормый мич алдында яткан тузлы каен утыннарына, чаршауларга үрли .Агач өйгә күп кирәк мени,ә дигәнче ялкын телләре йорт эчен камап ала.
Бу хәлне күреп,бар авыл ах итә.Сынау артыннан, сынау дип, Мулланурны җәлләп зар елый халык.
Ләкин бу юлы юләрләнүдән, хәтере югалу саклап кала аны.Әйе,чөнки, Мулланур мизгел эчендә хәтерен югалта.Кем ул,туганнары кем, улы, хатыны кайда? Берни хәтерләми башлый ул.
Килгән фаҗигадән соң, председатель Фаил үзләренә ала аны.Нәкь менә,теге вакытта үзе ятимә кызны сыйдарган кебек,аны да зурлап үзләренә яшәргә чакыралар.
Ләкин,яши яши, вакыт вакыт хәтере яңарып куя башлый Мулланурның.Өзек өзек булып хәтирәләр яңара.Моңа хәтле,мин синең энең ,дип алдаган рәиснең дә,беркөнне кем икәне кырт итеп исенә төшә аның.
Син Фаил,дип шаккаттыра ул, рәиснең эштән кайтуын көтеп алып.Мине берни белми,дип йөрисеңме? Күп нәрсәләр искә төшә бит, малай.
Бигрәк шәп, кода,дип елмая рәис тә.Өйне җәйгә чыккач рәтләрбез, син шуңа хәтле бездә торып тор.Аннары ,исеңә төшкәч,әйтәм инде.Илшатның да озак утырмавы ихтимал.Теге сведитель кисәге,берәүгә:Байлар мәҗбүр итте.Акчага кызыгып ялган күрсәтмә бирдем ,дигән.Бар да яхшы булыр.
Рәхмәт кода,рәхмәт.Бик сөенечле хәбәр әйттең.Мин үзем дә шулай булыр,дип уйлаган идем аны.Бер гаепсезгә кеше утырталар ди мени.Ну түлке кода, син мине картлар йортына урнаштырып тор әле, егет.
Син нәрсә,Мулланур? Кияү күзенә ничек күренермен аннары?
Мин бит,кода,бөтенләйгә дип әйтмим.Әйдә, җәйгә хәтле генә.Монда миңа кыен,аңла.Әллә нинди түрәләр киләләр әнә.Минем арттан йөрергә вакытыгыз да юк.Тегендә аралашырга кеше күп анда, агай.Моннан биш чакрым инде ул.
Үтенә торгач,Мулланур үз дигәненә ирешә.Фаил үз кешеләре аркылы,җәйгә хәтле дигән шарт белән, ике кешелек иркен бүлмәгә урнаштыра аны.
Һәм менә монсы нәрсә?диярбез инде.Кайчандыр,мескен бер кыз баланы интернат диварларыннан алып калган өрлектәй ир,үзе шул интернатка килеп әләкте диярсезме?
Ләкин,бу юлы бәхете алып килә аны монда.Әллә нинди авыр язмышлы кешеләрне,урында яткан авыруларны күреп,тормышка башка күзлектән карый башлый Мулланур.Үзен җәлләүдән туктый.Әкренләп хәтере дә көннән көн яхшыра.Ә беркөнне кылт итеп,банкта хәйран гына акчасы барлыгы да исенә төшеп,бөтенләй күңелләре күтәрелә,күзләренә яшәү чаткылары куна.Илшат кайтуга өй җиткерәм Аллах бирса,дип планнар кора ул.Җәйләр генә җитсен дә..
Ә вакыт дигәннәре оча гына инде ул.Көн артыннан көннәр,айлар уза.Көзләрне кышлар алыштырса,кышларга алмашка язлар килә.Тәрәзә ишекләрне ачтырып,йөрәкләрне ярсытып килә ул язлар.Өметсезләргә өмет, авыруларга шифа бирә.Күңелләргә дәрт дәрман өсти.Ә яшь бөре,беренче яфрак исләре? Язлар,дип әйтүгә әнә шул хуш исләр борыннарга килеп бәрелгәндәй була да инде.
Менә шундый ямьле язгы бер көндә
картлар йорты каршына кәттә генә бер машина килеп туктый.
Иң беренче булып, ул якка эскәмиядә утырган Мулланурның күзе төшә.Кода яңа машина алганмы әллә?дип уйлый ул.Рәисләр ел саен машина алыштырырга яраталар инде .
Ләкин,машина ничек көтмәгәндә килеп туктаса,шулай китеп тә бара.Ә машина төтене әченнән матур гына,җыйнак гәүдәле бер хатын кыз пәйда була.
Сагышлы күзләре белән машина артыннан байтак карап торганнан соң,ул кыяр кыймас кына картлар йортына таба атлый.Кем бу,нинди кайгы газаплар алып килгән аны монда.
Әй,син,язмыш,язмыш!Нигә бар кешегә дә бер бөтен бәхет бүләк итмисең соң син?Нигә берәүләр сөенечтән әчләре катып көлгәндә, икенчеләрнең кайгыдан җаны елый. Мулланурның йомшак холкы,аякларын шул ханымга таба атлата.Рәхәт тормыштан берәү дә монда килми,дип уйлый ул.Димәк бу мескен хатын белән дә ниндидер фаҗига булгандыр.Бәлки аның да йорт җире янып көлгә әйләнгәндер.Әллә минем кебек ул да хәтерен югалтып,туганнарын тапмый йөрде микән?
Ярты юлны узып, теге матур гына ханым янына туктый Мулланур.
Исәнмесез,мин Мулланур булам.Сезне дә нинди җилләр алып килде монда?

Дәвамы бар.

Хикәянең авторы: Альфира Кадырова-Гайфутдинова.