ЯЗМЫШ СЫНАВЫ

– Әл­фия, – дип пы­шыл­да­ды Та­һир ан­нан күзлә­рен алалмый­ча. Ил­дус хак­лы, жур­нал би­тендә генә тү­гел, баш­ка бер
җирдә юк мон­дый чибәр­лек. Та­һир үзе­нең кай­да ба­сып тор­ганын оны­тып, ал­га үрел­де. Тәрәзә тө­бендә утыр­ган гөл чүлмәге тө­шеп челпәрәмә кил­де, мо­ңа бер­кем әһә­ми­ят бирмә­де.
– Та­һир абый, – дип пы­шыл­да­ды Әл­фия. Дул­кын­ла­нудан та­вы­шы югал­ды, бер адым ал­га ат­ла­ды да та­гын ка­тып
кал­ды, аяк­ла­ры йөрмәс бул­ды. Та­һир тәрәзәдән эчкә үтмәк­че
иде дә, киң җилкәләр сый­ма­ды, ул да дул­кын­лан­ды, ал­дын­да
тор­ган мон­дый ма­тур­лык­тан ба­шы әйлән­де.
– Кил, – дип үре­леп, кыз­ны үзенә тарт­ты, – чык монда!
Әл­фия, нишләгә­нен үзе дә аң­ла­мый­ча, ишек ба­рын да
оны­тып, тәрәзәдән чык­ты, Та­һир кар­шы­сы­на бас­ты. Тез өстеннән тор­ган га­ди генә күлмә­ге, искән җилдә туз­гы­ган озын
җирән чә­че, төп-төз ма­тур аяк­ла­ры белән кыз ис­кит­кеч гүзәл
иде. Та­һир белән Әл­фия бер-бер­сеннән күз алал­мый то­ра
бир­деләр, ду­лап өргән эт­не дә ишетмә­деләр. «Бо­лар­га хә­зер
су­гыш ни дә, са­бан­туй ни, бар да бер», – дип, Ил­дус ма­та­ен
ка­быз­ды, үзал­ды­на ел­ма­еп, са­бан­туй­га җил­дер­де.
Та­һир Әл­фи­я­нең озын чәчлә­ренә чак кы­на ка­гыл­ды,
алар ко­яш ну­рын­да әллә нин­ди ал­тын төсләргә ке­реп ял­тыра­ды.
– Әл­фия, җирәнк­әем, ал­ты­ным, син әки­яттә­ге кар кы­зына ох­ша­ган­сың, зур кыз бул­ган­сың, – дип кыз­ның ку­лы­на
үрел­де, аның кул­ла­ры җи­ңелчә кал­ты­рый иде. – Мин си­не
са­бан­туй­да эзлә­дем дә мон­да кил­дем, ник чык­ма­дың?
– Мин Та­һир абый­ны көтәм, – дип пы­шыл­да­ды Әл­фия.
– Чын­лап­мы, син ми­не көт­тең­ме? Рәхмәт си­ңа, Әл­фия!
Безгә ке­шедән яше­ренә­се юк, әйдә, са­бан­туй­га бергәлә­шеп
чы­га­быз.
– Мин ки­е­неп кенә чы­гам, – дип ел­май­ды Әл­фия. Аның
күзлә­ре кө­леп то­ра, үзлә­ре мең төр­ле нур чәчә, аңа ка­ра­ган
са­ен ка­рый­сы, яра­та­сы килә.
Та­һир­ның го­рур­лы­гы эченә сый­ма­ды, шун­дый чибәр­нең
аны кө­теп алуы, хә­зер менә янәшә ат­ла­вы өчен эчтән генә
Хо­дай­га рәхмәтләр укы­ды.
Са­бан­туй мәй­да­ны­на ки­леп җитәрәк, Әл­фия тук­тап
кал­ды:
– Та­һир абый, мин оя­лам. Ке­ше ни ди­яр без­не бергә күреп, әниләр дә ачу­ла­ныр…
– Әл­фия, мин си­нең ян­нан бер­кая да кит­мим, си­не дә
җибәр­мим. Мин бу көн­не ике ел көт­тем! Әйдә, бү­ген­ге көнне бергә үткә­рик, мин си­не шун­дый са­гын­дым, ми­ңа синнән
баш­ка бер­кем дә кирәк­ми.
Әл­фия дә оя­лып кы­на, каш ас­тын­нан гы­на Та­һир­га кара­ды:
– Ми­ңа да бер­кем дә кирәк­ми, – ди­де ак­рын гы­на.
– Алай­са, кит­тек су бу­е­на!
Алар кичкә чак­лы су бу­ен­да йөр­деләр. Кич­ке са­бан­туй­га
клуб­ка яшьләр җы­ел­гач кы­на Та­һир белән Әл­фия дә җитәкләшеп ки­леп кер­деләр. Клуб­та бермәлгә тын­лык ур­наш­ты, бө­тене­се­нең кү­зе ишектә бул­ды. Кем­дер телгә ки­леп: «Менә пар
ич­ма­сам! Кай­чан кайт­кан да, кай­чан Әл­фи­я­не тот­кан!» – дип
куй­ды. Яшьләр дәррәү ки­леп, Та­һир белән Әл­фи­я­не сы­рып
ал­ды­лар; кит­те кү­решү, ко­чак­ла­шу­лар, кот­лау­лар! Яшьләр
ара­сын­да ике ел бу­е­на өме­тен өзмәгән, һа­ман да Та­һир­ны
көткән Мө­нирә дә бар иде. Егет­нең Әл­фи­я­не җитәкләп торга­нын күргәч, ул ачу­ын­нан бу­ы­ла яз­ды, кы­зар­ды-агар­ды,
тыш­тан ел­май­са да эчтән кал­ты­ра­ды. «Кай­чан өл­гергән бу
җирән мар­җа?!» Та­һир да күз ал­гы­сыз: озын гәүдә­ле, киң
җилкә­ле, куе ка­ра чәч­ле, көй­де­реп ала тор­ган кыю ка­раш­лы,
чын ирләрчә чибәр­леккә ия иде.
Та­һир егетләр белән кү­решкәндә Әл­фия оя­лып читкә
китмәк­че иде, тик Та­һир, кыз­га ка­рап баш­ка­лар­ның кү­зе
ян­ган­ны кү­реп, Әл­фи­я­не бер ми­нут­ка да ку­лын­нан ыч­кындыр­ма­ды. Бе­раз би­е­деләр дә пар­лап чы­гып та кит­теләр. Алдан сөйләшкәндәй, алар­ны бе­рен­че тап­кыр ка­выш­тыр­ган
кү­пергә кил­деләр. Та­һир көн буе Әл­фи­я­сен бер ко­чып үбәргә
хы­ял­лан­ды, ә менә хә­зер нигә­дер кы­ен­сы­нып кал­ды. Шу­лай
да бар кы­ю­лы­гын җы­еп, ак­рын гы­на үзенә тар­ты, Әл­фия дә
ка­рыш­ма­ды.
– Әл­фия, си­ңа ты­ныч кы­на ка­рап то­ра ал­мыйм.
– Ник, Та­һир абый?
– Чөн­ки үлепләр си­не үбә­сем, яра­та­сым килә, син шундый үзгәргән­сең, син дөнь­я­да иң чибәр кыз­га әйләнгән­сең.
Ике ел буе си­нең ма­тур иреннә­рең­не са­гы­нып, акыл­дан язар
хәлгә җит­тем. – Егет йом­шак кы­на Әл­фи­я­нең иреннә­ренә
ка­гыл­ды, кыз­ның да тә­не кал­ты­рап куй­ды. Сол­дат­ның сабыр­лык чишмә­се та­шып чык­ты, ба­шы әйлән­де, сүзләр дә
әллә кая оч­ты, тик тат­лы иреннәр, кай­нар су­лыш кы­на бар
иде. Алар хәллә­ре бе­теп, баш­ла­ры әйләнгән­че үбеш­теләр.
Бу юлы бе­рен­че бу­лып Әл­фия аңы­на кил­де.
– Та­һир абый, җитәр, мин кур­кам, – дип пы­шыл­да­ды.
Та­һир да көч-хәл тын алып, яр­сы­ган йөрә­ген ты­яр­га ты­рышты, ул Әл­фи­я­не кы­сып ко­чак­ла­ды, ике йөрәк ша­шып бергә
тип­те.
– Ку­рык­ма, ал­ты­ным, исеңдә­ме, без си­нең белән сүз ку­ештык, син ми­не­ке, мин си­не­ке, син шу­ңа һа­ман да ри­за­мы?
– Әйе, тик…
– Шу­лай бул­гач, ку­рык­ма миннән, ха­рап итәр дип уй­лый
күрмә. – Та­һир сөек­ле­сен ка­бат үзенә тар­тып, аның күзләреннән үп­те.
Алар шу­шы көннән баш­лап бүтән ае­рыл­ма­ды­лар. Әлфия чы­га­ры­лыш им­ти­хан­на­рын би­реп бе­тергәч, икәүләп
Чал­лы­га юл ал­ды­лар. Әл­фия хи­сап­чы­лык­ка укыйм дип техни­кум­га керсә, Та­һир инс­ти­тут­ка, ин­же­нер-ме­ха­ник бу­лыр­га
укыр­га кер­де. Алар шәһәр­нең ике­се ике очын­да укы­ган­га, очра­шу бик җи­ңел тү­гел, бигрәк тә Та­һир­га күп укыр­га кирәк.
Җитмәсә, Әл­фи­я­сен берәр шәһәр еге­те алып китмә­сен дип,
Та­һир­ның ко­ты алы­на иде. Бе­рен­че курс­ны бе­терү белән ул
Әл­фи­ягә:
– Мин бо­лай түзә ал­мыйм, әйдә, өйлә­не­шик, чык ми­ңа
ки­яүгә! – ди­де.
– Ә уку?
– Читтән то­рып укыр­быз. Авыл­га кай­тыйк, ба­ры­бер
си­не­келәр­не дә, ми­не­келәр­не дә карт­лык­та ка­рау­чы­лар кирәк. – Та­һир ял­ва­рып Әл­фи­я­нең күзлә­ренә текәл­де.
– Ник ашы­га­сың, Та­һир абый?
– Әйтмә шул абый дигән сү­зең­не, үзем­не карт ба­бай
ке­бек хис итәм.
– Әйтмәм дим дә, нишләп­тер шу­лай ки­леп чы­га…
– Мин мон­да ты­ныч кы­на укый да, синнән ае­рым яши
дә ал­мыйм, син­сез үткән һәр сә­га­те га­зап, укы­га­ным ба­шы­ма
кер­ми. Әл­фия ал­ты­ным, яра­там мин си­не, бер көн дә яши­сем
кил­ми син­сез.
– Мин дә, Та­һир абый…
– Ай Ал­ла, көн­дез абый, тө­нен җа­ный, шу­лай карт­мы­ни
соң мин?
– Юк-юк, син иң яшь, иң ма­тур абый, мин дә си­не шундый яра­там.
– Ни­чек итеп яра­та­сың, абый итеп­ме, Та­һир итеп­ме?
– Ике­сен дә…
– Ә ки­яүгә кемгә чы­га­сың?
– Та­һир­га.
– Алай­са, син ри­за, Әл­фия? Ка­ра әле күзлә­ремә.
– Ри­за, Та­һир, – ди­де Әл­фия ма­тур яшел күзлә­ре белән
ел­ма­еп.
– Җирәнк­әем, ал­ты­ным, Әл­фия, алай­са са­бан­туй­га туй
ясый­быз! – Та­һир бу­ла­чак ха­ты­нын күтә­реп-күтә­реп әйләндер­де.
Та­һир­ның тизрәк өйлә­нергә телә­ве­нең та­гын бер сәбә­бе
бар иде: аның ту­лай то­ра­гы­на юк­ны бар итеп Мө­нирә ки­леп
йө­ри баш­ла­ды. Та­һир юк­та да килә, я бүлмә­сен җы­еш­ты­ра,
ашар­га пе­шерә, я ки­е­мен юып куя. Егет мо­ңа баш­та бик
ап­ты­ра­ды, ә Мө­нирә бер­ни бул­ма­ган­дай: «Бәй, без классташ­лар бит, нәрсә­се бар аның, син укы, мин си­ңа бу­лы­шам
гы­на», – дип уен­га бор­ды. Тик то­ра-ба­ра, «соң­га кал­дым,
озат әле», я «мин мон­да гы­на ка­лыйм», дия баш­ла­ды. Таһир­ның бик ачуы килсә дә, күрсәтмәскә ты­рыш­ты, тизрәк
Әл­фия яны­на чы­гып ки­теп, соң гы­на кай­та тор­ган бул­ды.
Әл­фи­я­не Та­һир бер­кай­чан да үзе­нең ту­лай то­ра­гы­на алып
килмә­де, иптәшлә­ре аның көн дә кая йөргә­нен бел­миләр дә
иде. Беркөн­не бүлмәдә­ше:
– Та­һир, син әллә Мө­нирә­не яра­тып бе­тер­ми­сең ин­де,
шун­дый уң­ган, ма­тур кыз – нәрсә­се оша­мый? – дип со­рады.
– Оша­са, берүк ал шул Мө­нирә­не үзеңә. Ми­нем ярат­кан
кы­зым бар, ә Мө­нирә класс­таш кы­на ул. Озат­ка­ла син аны,
ми­не кө­теп утыр­ма­сын. – Та­һир ашы­га-ашы­га Әл­фия яны­на
җы­ен­ган­да Мө­нирә ки­леп кер­де.
– Та­һир, син кая?
– Мин кит­тем, ашы­гам, әнә Ай­рат белән уты­ры­гыз, – диде дә Та­һир чы­гып та чап­ты. Ул төн ур­та­сын­да гы­на кай­тып
кер­де. Мө­нирә Та­һир­ның мендә­рен ко­чак­лап йок­ла­ган иде,
уя­нып кит­те.
– Та­һир, ми­ңа си­нең белән сөйлә­шергә кирәк, – ди­де
кыз егеткә ял­ва­рып ка­рап. Та­һир сизә иде Мө­нирә­нең ни
әйтә­сен, үпкәләт­ми, рән­җет­ми генә ни­чек ки­ре ка­гар­га икәнен генә бел­ми иде.
– Әйдә, тыш­та сөйлә­шер­без, – ди­де Та­һир кыз­ны ашыкты­рып. – Я, сөйлә, нәрсә бул­ды? – ди­де ул бе­раз­дан ав­то­бус
тук­та­лы­шы­на та­ба ат­лап.
– Та­һир, ник ми­нем белән бо­лай кы­ла­на­сың, мин бит
си­не шун­дый яра­там, ике ел ар­ми­я­дан кай­ту­ың­ны көт­тем.
Ми­нем кай җи­рем ким шул ба­кыр баш­лы Әл­фи­ядән? Та­һир,
ку­ма ми­не…

Зифа Кадырова.

Дәвамы бар.